آزمایش سطح ویتامین D (۲۵-هیدروکسی ویتامین D) یکی از رایج‌ترین تست‌های خونی برای بررسی کمبود این ویتامین حیاتی است. اما بسیاری از افراد سؤال می‌کنند: آیا برای آزمایش ویتامین D باید ناشتا بود؟ در این مقاله، پاسخ علمی و عملی این سؤال را بر اساس توصیه‌های معتبر پزشکی بررسی می‌کنیم.
پاسخ کوتاه: خیر، ناشتایی لازم نیست
برخلاف آزمایش قند خون یا چربی، آزمایش ویتامین D نیازی به ناشتایی ندارد. سطح ویتامین D در خون تحت تأثیر مصرف غذا یا نوشیدنی (به جز الکل) قرار نمی‌گیرد. این ویتامین محلول در چربی است و ذخیره آن در بدن پاید است، بنابراین زمان غذا خوردن تأثیری بر نتیجه ندارد.
تأیید از منابع معتبر: کلینیک مایو، لاب‌کورپ و NHS انگلیس همگی تأکید دارند که ناشتایی برای این آزمایش الزامی نیست.
چه زمانی باید آزمایش بدهید؟
- بهترین زمان: صبح زود (۸ تا ۱۰ صبح) برای هماهنگی با ریتم طبیعی بدن.
- بهترین زمان مصرف ویتامین D اگر مکمل مصرف می‌کنید، آن را بعد از آزمایش بخورید تا نتیجه طبیعی باشد.
- فصول: پاییز و زمستان (به دلیل کمبود نور خورشید)
نکات آماده‌سازی قبل از آزمایش
حتی بدون نیاز به ناشتایی، این موارد را رعایت کنید:
- مصرف مکمل را اطلاع دهید: اگر ویتامین D یا مولتی‌ویتامین مصرف می‌کنید، به پزشک بگویید.
- از الکل پرهیز کنید: حداقل ۲۴ ساعت قبل، الکل می‌تواند کبد را تحت تأثیر قرار دهد و نتیجه را مختل کند.
- هیدراته بمانید: آب زیاد بنوشید تا خون‌گیری راحت‌تر باشد.
- داروهای تداخل‌دار: برخی داروها (مانند کورتون یا داروهای تشنج) سطح ویتامین D را تغییر می‌دهند.
تفسیر نتایج آزمایش ویتامین D
| سطح (ng/mL) | وضعیت |
|---|---|
| زیر ۲۰ | کمبود شدید |
| ۲۰–۳۰ | ناکافی |
| ۳۰–۱۰۰ | نرمال |
| بالای ۱۰۰ | ممکن است مسمومیت |
توجه: واحدهای آزمایشگاهی ممکن است متفاوت باشد (nmol/L).
چه کسانی باید آزمایش بدهند؟
- افراد با علائم کمبود (درد استخوانی، خستگی، ضعف ایمنی)
- سالمندان
- افراد با پوست تیره یا زندگی در مناطق کم‌آفتاب
- بیماران گوارشی (سلیاک، کرون)
نتیجه‌گیری
خیر، برای آزمایش ویتامین D نیازی به ناشتایی نیست. می‌توانید صبحانه سبک بخورید و آزمایش دهید. فقط مکمل را بعد از خون‌گیری مصرف کنید و پزشک را از داروهایتان مطلع سازید. اگر نتیجه پایین بود، با پزشک برای تجویز مکمل یا تغییر سبک زندگی مشورت کنید.
