جراحی فک و صورت چیست؟
امروزه به کمک علم پزشکی جراحی‌های زیبایی متعددی به منظور رفع اختلالات و مشکلات پزشکی و زیبایی در زمینه‌های مختلف انجام می‌شود؛ یکی از این روش‌ها، جراحی فک و صورت است. افرادی که براثر آسیب‌های ناشی از تصادف یا ضربه یا به طور مادرزادی در ناحیه استخوان فک و دندان‌ها در صورت خود دچار ناهنجاری شده‌اند، می‌توانند این عدم تناسب را به کمک عمل جراحی اصلاح فک و صورت (Oral and Maxillofacial Surgery)، اصلاح کنند.
اگر به هر دلیلی در ناحیه فک و صورت خود مشکلاتی دارید و تصمیم گرفته‌اید برای عمل این ناحیه و اصلاح فرم صورت خود اقدام کنید، با ما همراه باشید تا در ادامه این مقاله تمام موارد مربوط را مرور کنیم.
مفهوم فک و صورت
جراحی فک، صورت و دهان زیرشاخه‌ای از دندانپزشکی و از تخصص‌های آن است؛ که به اصلاح فرم صورت و برطرف ساختن نواقص شکل ساختاری و عقب یا جلو بودن فک ها که باعث ایجاد ظاهری ناخوشایند و نامتناسب می‌شود، کمک می‌کند. جراحی فک (ارتوگناتیک) و صورت می‌تواند بافت‌های نرم و سخت حفره دهانی و قاعده جمجمه متقاضیان این جراحی را اصلاح کند.
گاهی اوقات ممکن است، صورت شما به دلیل ناهماهنگی فک بالا و پایین، خارج از شکل نرمال باشد و این مسأله باعث ساییده شدن و فشار بیش از حد روی دندان‌ها و همچنین، باعث بروز اختلال در جویدن غذا، تکلم و یا حتی درد شود.
از سوی دیگر، گاهی پیش می‌آید که مشکلات فک و چانه، تناسب بین اجزای صورت را از بین برده‌اند. در چنین مواقعی حتی ممکن است برخی افراد به اشتباه دست به عمل جراحی بینی (رینوپلاستی) بزنند! اما، شما می‌توانید با مراجعه به متخصص ماهر و دریافت مشاوره صحیح، بهترین راهکار را برای برطرف کردن نقص صورتتان انتخاب کنید.
ذکر این نکته ضروری است که ممکن است اصلاح فرم فک به وسیله ارتودنسی امکان پذیر باشد؛ اما، در مواردی تنها با جراحی، جابجایی و تراشیدن فک یا کاشت ایمپلنت می‌توانید به شکل دلخواه و اصولی چانه و آرواره دست پیدا کنید.
چرا جراحی فک و صورت
اگر در ناحیه فک، دندان‌ها و استخوان‌های صورت خود مشکل، ناهماهنگی و عدم تناسب دارید که از نظر هارمونی صورت، توازن چهره و زیبایی شما را مخدوش کرده است، طوری که هنگام تماشای نیم رخ خود در آینه، متوجه عدم تعادل بین فک بالا و پایین خود می‌شوید، می‌توانید به این عمل به عنوان یک راه حل فوق العاده فکر کنید. علاوه بر این، در موارد زیر می‌توانید از مزایای آن بهره‌مند شوید:
➖ اگر هنگام جویدن غذا، صحبت کردن و فعالیت‌های طبیعی دچار مشکلاتی می‌شوید؛
➖ اگر از عارضه اُپن بایت (Open Bite) یعنی ناهماهنگی بین فاصله دندان‌ها، رنج می‌برید؛
➖ اگر به دلیل ابتلا به بیماری سرطان گردن، صورت یا دهان، نیازمند خارج کردن تومور هستید؛
➖ اگر براثر حادثه‌ای دلخراش یا تصادف دچار شکستگی استخوان فک، گونه یا دندان‌ها شده باشید؛
➖ اگر به طور مادرزادی و ارثی، بیرون زدگی، فرورفتگی، کجی و ناموزونی در ناحیه فک و چانه داشته باشید؛
➖ اگر دچار دردهای مزمن مفصل گیجگاهی زیرآرواره‌ای (زیر فک) یا مشکلات بافت استخوانی و اسکلتی هستید.
Oral and maxillofacial surgery is a surgical specialty focusing on reconstructive surgery of the face, facial trauma surgery, the oral cavity, head and neck, mouth, and jaws, as well as facial cosmetic surgery/facial plastic surgery including cleft lip and cleft palate surgery. From Wikipedia.
بهترین زمان برای جراحی فک و صورت
عمل فک و صورت روی استخوان فک انجام می‌شود؛ بنابراین، باید سن رشد استخوان‌های متقاضی به پایان رسیده باشد. معمولا رشد استخوان در دختران پس از 16 سالگی و در پسران پس از 21 سالگی متوقف می‌شود. این افراد پس از توقف دوره رشد استخوان‌ها می‌توانند اقدام به جراحی فک و صورت کنند تا فرم صورت آن ها پس از جراحی دچار تغییر نشود.
افرادی که از بیماری‌هایی مثل نرمی یا پوکی شدید استخوان و کمبود کلسیم رنج می‌برند یا به داروهای بیهوشی حساسیت دارند، واجد شرایط برای انجام جراحی فک و صورت نیستند.
انواع جراحی فک و صورت
مسلما به دلیل تنوع در مشکلات فک، صورت و دهان، راهکارهای مختلفی وجود دارد. جراحی فک و صورت طیف وسیعی از راه حل‌های جراحی را با توجه به نیاز فرد تحت درمان ارائه می‌دهد. می‌توانید انواع این روش را با جزئیات، در مقاله‌ای تحت عنوان “انواع جراحی فک و صورت” مطالعه کنید. اما به طور کلی، به سه صورت انجام می‌شود:
🔸 جراحی اُپن بایت (Open Bite)
در این روش، ابتدا بخشی از استخوان بالای فک که محل قرارگیری دندان‌هاست برداشته می‌شود؛ سپس، فک بالا به وسیله ابزار مخصوص مانند صفحات، پیچ، پلاک و … در محل صحیح محکم می‌شود.
🔸 اصلاح جلوآمدگی فک پایین یا آندربایت (Underbite)
در این تکنیک، استخوانی که در بخش عقبی فک قرار گرفته، از بخش جلویی آن جدا می‌شود و بخشی که دندان‌ها روی آن قرار گرفته‌اند را با حرکت دادن به سمت عقب، اصلاح می‌کنند.
🔸 عقب رفتگی فک پایین یا رتروگناتیسم (Retrognathism)
در این روش، استخوانی که در بخش پایینی فک قرار گرفته است، از پایه جدا می‌شود؛ سپس، بخشی از فک پایین که دندان روی آن قرار دارد، همراه قسمتی از چانه به سمت جلو متمایل می‌شود.
چگونگی جراحی فک و صورت
بدون شک داشتن لبخند زیبا یکی از ویژگی‌های افراد جذاب است و می‌تواند چهره شما را بسیار دلنشین کند. یکی از راهکارهای اصلاح لبخند، تناسب فرم دندان‌ها و توازن فک بالا و پایین است؛ ایجاد هارمونی صورت با فک و لب‌ها به وسیله ارتودنسی صورت می‌گیرد و اگر انجام ارتودنسی برای اصلاح شکل فک کافی نباشد، پس از قرارگیری دندان‌ها در موقعیت صحیح و پس از عکس برداری رادیولوژی و اسکن‌های مورد نیاز، اقدام به عمل زیبایی می‌کند؛ البته، اگر مشکل اصلی در فک باشد، ارتوسرجری یا جراحی فک (ارتوگناتیک) را تجویز خواهد کرد.
اگر شما عمل ارتوسرجری را به همراه ارتودنسی انجام دهید، درحالی که براکت‌های ارتودنسی روی دندان‌ها قرار دارند، جراح پس از بیهوشی، با استفاده از ابزارهای خاص، سیم و … را در فک ثابت می‌کند. در صورتی که مراجعه کننده نیاز به ارتودنسی نداشته باشد، با توجه به نیازهای وی و با استفاده از ابزارهایی نظیر پیچ، مهره و صفحه، استخوان فک را جابجا و ساختار فک را متوازن می‌کند.
عموما در ارتوسرجری، برش‌های جراحی به منظور به جا نماندن خط بخیه و اُسکار، در داخل دهان ایجاد می‌شود؛ اما، ممکن است در برخی از موارد برش‌هایی بسیار دقیق و نازک در خارج از حفره دهانی زده شود تا جابجایی و اصلاح شکل آرواره ها، انجام شود.
بهترین جراح فک و صورت در تهران
انجام جراحی اصولی با بهترین نتیجه و کم ترین خطرات از مهم‌ترین دغدغه‌های فردی خواهد بود که قصد دارد تحت این جراحی قرار بگیرد. این امر، با انتخاب جراح فک و صورت امکان پذیر می‌شود.
اما، همه پزشکان فک و صورت صلاحیت انجام چنین جراحی پیچیده و سختی را ندارند! به همین دلیل، مجموعه الو پزشک با معرفی و ارائه لیستی از مجرب‌ترین دندانپزشک در تهران و بهترین جراح فک و صورت در تهران را تهیه و در اختیار شما عزیزان قرار داده‌اند تا بتوانید جراحی و دوره نقاهت مطلوبی داشته باشید و بهترین نتیجه را بگیرید.
مزایا عمل فک
✅ بهبود خواب و تنفس
✅ افزایش اعتماد به نفس
✅ رفع درد ناحیه گیجگاهی فک
✅ بهبود اختلالات گفتاری و تلفظی
✅ عدم آسیب و ساییده شدن دندان‌ها
✅ تعادل اجزای صورت، برجسته شدن خطوط فک و افزایش زیبایی چهره
معایب عمل فک
❌ تحت تأثیر قرار گرفتن سینوس بینی و دندان‌ها.
❌ آسیب عصبی و بی حسی ناشی لب‌ها، زبان، گونه و کام.
❌ عمل فک و صورت به ویژه در بیماران دیابتی، می‌تواند منجر به عفونت در محل اتصال پیچ و مهره‌ها به استخوان شود.
مراقبت‌های قبل و بعد
اقدامات قبل و بعداز جراحی فک و صورت مجموعه مراقبت‌هایی است که لازم است با دقت رعایت شوند تا کمترین میزان آسیب و عوارض بعد از عمل را تجربه کنید. قبل از انجام جراحی فک و صورت، مقاله مراقب قبل و بعد جراحی فک و صورت مطالعه کنید.
رژیم غذایی بعد از جراحی فک و صورت
برای به دست آمدن نتیجه مطلوب پس از عمل باید نکات و توصیه‌ها را رعایت کنند که یکی از مهم‌ترین موارد، رعایت رژیم غذایی صحیح پس از عمل است:
🔹 در روزهای ابتدایی، برای تغذیه از سرم یا سرنگ مخصوصی موسوم به گاواژ استفاده می‌شود.
🔹 رژیم غذایی پس از عمل معمولا از هفته اول تا چهارم باید به صورت مایع باشد و به وسیله نی مصرف شود. برای ترمیم استخوان‌ها و جلوگیری از عفونت، تغذیه شما باید دارای پروتئین، کربوهیدرات، ویتامین و سرشار از مواد مغذی باشد.
🔹 پس از گذشت چهار هفته بعد از عمل،می‌توانید غذاهای پوره‌ای و میکس شده و نرم که بلع آن ها راحت است و نیاز به جویدن ندارند، استفاده کنید. توصیه می‌شود، تعداد وعده‌های غذایی خود را در طول روز افزایش دهید تا حجم غذای وارد شده به بدنتان کاهش پیدا نکند.
🔹 شش هفته پس از عمل، می توانید غذاهای نرم را آرام آرام بجوید.
🔹 روند ترمیم استخوان از هفته هشتم بعد از عمل شروع می‌شود و پس از گذشت چهار ماه که فاز ترمیم کامل شد، مراجعه کننده می‌تواند به رژیم غذایی قبلی خود بازگردد.
عوارض عمل فک و صورت
اگر اصلاح فک شما توسط جراح و پزشک متخصص و ماهر انجام شود، در صورت رعایت نکات پس از جراحی دچار عارضه و مشکل نخواهید شد. اما ممکن است در برخی موارد، آسیب‌ها و عوارضی مانند موارد زیر برای شما رخ دهد:
⚠️ گرفتگی بینی، کاهش وزن، صدای مفاصل و انقباض فک از دیگر عوارض احتمالی جراحی میباشد.
⚠️ اختلالات حرکتی و بی حسی فک بالا و پایین، زبان و دندان‌ها حدودا بین یک تا دو هفته بعد از جراحی طبیعی است؛ اما اگر بیشتر از آن طول بکشد، باید به پزشک خود مراجعه کنید.
⚠️ عفونت جزئی پس از عمل جراحی فک و صورت ممکن است رخ دهد. معمولا این عارضه با مصرف آنتی بیوتیک تجویز شده توسط پزشک قابل رفع است. در صورت وجود ترشحات غیرعادی و تب، در کوتاه‌ترین زمان ممکن به پزشک خود مراجعه کنید.
⚠️ خونریزی و کبودی داخل بافت نرم به مدت یک تا دو هفته، طبیعی است، در صورت طولانی شدن خونریزی و مقدار آن به پزشک مراجعه کنید؛ اگر مراجعه کننده حین عمل دچار خونریزی داخلی و خونریزی بینی به طور غیرمعمول و گسترده شود، جراح، انتقال خون حین جراحی را انجام خواهد داد.
کلام آخر
مشکلات مربوط به دندان و فک‌ها اغلب به دلیل بی نظمی و به هم ریختگی دندان‌ها و عدم تقارن قسمت فوقانی و تحتانی پیش می‌آید؛ در بعضی موارد این مشکل با ارتودنسی حل می‌شود. اما گاهی ناهنجاری‌ها زیاد است و یا ممکن است که فک شما به دلیل تصادف یا ضربه‌ای شدید، نیاز به ترمیم و جراحی داشته باشد.
علاوه بر ایجاد زیبایی و توازن در چهره، عملکرد دندان‌ها را مانند جویدن غذا و صحبت کردن، بهبود می‌بخشد به شرط آن که توسط متخصصین کاربلد و در کلینیک‌های معتبر انجام شود و تمام مراقبت‌های بهداشتی توسط شما رعایت شود. الو پزشک بصورت 24 ساعته با مشاوره رایگان در خدمت شما عزیزان میباشد.
