اوزون تراپی
همان طور که می‌دانید اوزون شکلی از اکسیژن است که از سه اتم اکسیژن O3 تشکیل شده است. اوزون تراپی روشی‌ست که در آن از اوزون مایع یا جامد برای مبارزه با برخی بیماریها استفاده میشود. در حقیقت از اوزون به عنوان یک ضدعفونی کننده موضعی استفاده میشود. مردم کشورهای مختلف سال‌هاست از اوزون درمانی برای درمان برخی مشکلات استفاده میکنند با این حال استفاده از این روش هنوز هم در بین برخی افراد جامعه پزشکی بحث برانگیز است. در سال 2019 سازمان غذا و داروی جهانی هشدارهایی در مورد استفاده از این روش صادر کرد. با این حال هنوز هم بسیاری از منابع تحقیقاتی وجود دارند که استفاده از اوزون را برای درمان بیماریها موثر می‌دانند.
با توجه به نظریه‌های مختلفی که در مورد استفاده از روش اوزون تراپی وجود دارد، در این مقاله تصمیم داریم تا یک مرور کلی از روند درمان با اوزون، از جمله استفاده‌های آن، مزایای پیشنهاد شده و خطرات احتمالی و عوارض جانبی آن را به طور کامل شرح دهیم. اگر قصد دارید اطلاعاتی راجع به اوزون درمانی کسب کنید، مطالعه این مقاله شما را به این هدف خواهد رساند. پس با ما همراه باشید.
اوزون تراپی چیست؟
پیش از هر چیز لازم است تا به معرفی کامل روش اوزون تراپی بپردازیم و دقیقا عنوان کنیم که اوزون تراپی چیست. اوزون درمانی در حقیقت به روش‌های پزشکی اشاره دارد که از گاز اوزون برای درمان بیماریها استفاده می کند. درمان اوزون به فرآیند مدیریت گاز ازن در بدن انسان اشاره دارد تا یک بیماری یا زخم را درمان کند. همانطور که در قسمت ابتدایی نیز عنوان کردیم، گاز اوزون یک نوع اکسیژن است. این گاز بی رنگ از سه اتم اکسیژن تشکیل شده است.
در اتمسفر بالا، یک لایه از گاز اوزون از زمین در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید محافظت می‌کند که با نام لایه اوزون در بین ما شناخته میشود. با این حال، در سطح زمین، اوزون “یک منبع مضر آلودگی هوا” است. هنگامی که فرد گاز اوزون را تنفس می‌کند، این گاز میتواند منجر به تحریک ریه و گلو و در نهایت سرفه میشود و همچنین ممکن است علائم آسم را بدتر کند. قرار گرفتن در معرض مقادیر بالایی از اوزون میتواند منجر به آسیب ریه شود و حتی کشنده باشد.
با وجود این توصیفات، برخی از محققان بر این باورند که اوزون می تواند اثرات درمانی مختلفی در زمینه‌های پزشکی داشته باشد. به عنوان مثال در یکی از گزارش‌های مورد نظر که در سال 2011 مطرح شده است، عنوان شد که اوزون درمانی میتواند مزیت‌های زیر را برای سلامتی داشته باشد. درمان آرتروز، مبارزه با بیماریهای ویروسی مانند HIV و SARS، ضدعفونی کردن زخم‌ها، فعال کردن سیستم ایمنی بدن، درمان بیماریهای قلبی ایسکمیک، درمان دژنراسیون ماکولا و درمان سرطان برخی از بیماری‌هایی هستند که از طریق اوزون قابل رسیدگی و درمان هستند. علاوه بر این اثرات، محققان به دنبال بررسی سایر مزیت‌های بالقوه استفاده از اوزون تراپی برای سلامتی هستند.
انواع روش‌های اوزون درمانی
جالب است بدانید که راه‌های مختلفی برای دریافت درمان با استفاده از اوزون وجود دارد. سه فرم اصلی استفاده از O3 برای درمان عبارتند از:
- اعمال اوزون به طور مستقیم به بافت: اگر هدف از اوزون تراپی رفع یک مشکل در اندام یا زخم باشد، گاز ازن به احتمال زیاد به طور مستقیم به بافت بخش بدن آسیب دیده اعمال میشود. نحوه استفاده به این صورت است که گاز در پوشش محافظتی تجویز میشود تا از آسیب‌های محتمل جلوگیری شود.
- به صورت وریدی: برای درمان اختلالات داخلی، مانند HIV، گاز ازن معمولا به خونی منتقل میشود که از شما گرفته شده است. سپس، خون با گاز محلول از طریق IV به شما تزریق میشود. استفاده داخل وریدی میتواند خطر ابتلا به آمبولی را از طریق تشکیل حباب‌های هوا بالا ببرد؛ پس در هنگام استفاده از آن باید اقدامات محافظتی را جدی گرفت.
- استفاده از گاز به صورت عضلانی: درمان با استفاده از اوزون به صورت تزریق عضلانی نیز امکان‌پذیر است. برای انجام این کار گاز اوزون پیش از تزریق با اکسیژن ترکیب خواهد شد و سپس به عضله اعمال میشود.
سه روش عنوان شده، انواع روش‌های متداول استفاده از اوزون برای درمان هستند. بسته به نوع بیماری روش مورد نظر انتخاب شده و بر روی بیمار اعمال میشود.
بیماریها و مشکلات قابل درمان با اوزون تراپی
در این قسمت به معرفی برخی از شرایطی می‌پردازیم که میتوان با استفاده از اوزون درمانی به بهبود آنها کمک کرد.
- هپاتیت مزمن: بررسی تحقیقات مربوط به اوزون درمانی و هپاتیت C نشان می‌دهد که درمان اوزون به طور قابل توجهی علائم بالینی مرتبط با HCV مزمن را در میان بیماران تحت درمان با اوزون، در مقایسه با افرادی که از این روش استفاده نمی‌کنند، بهبود می‌بخشد.
- اختلالات تنفسی: ریه‌های ما اکسیژن را به خون می‌رسانند. از آنجایی که اوزون تراپی خون را با اکسیژن آمیخته می‌کند، این نوع درمان میتواند استرسی را که ناشی از اختلالات تنفسی بر روی ریه هاست، به حداقل برساند.
- عفونت: درمان با استفاده از اوزون میتواند رشد و توسعه باکتری‌ها را مهار و در نتیجه گسترش عفونت را متوقف کند.
- آرتریت روماتوئید: آرتریت روماتوئید یک اختلال خودایمنی است که میتواند باعث درد و التهاب و یا منجر به ناتوانی شود. اوزون درمانی میتواند درد و التهاب ناشی از این اختلال را کاهش دهد و همچنین سیستم ایمنی بدن را تقویت کند.
- ترمیم و بهبود زخم: در مقایسه با پانسمان استاندارد و سایر تيمارها، تحقیقات نشان داده است که درمان با استفاده از اوزون میتواند روند بهبود زخم‌ها را سرعت ببخشد.
- درمان سرطان: سلول‌های انسانی نیاز به اکسیژن دارند، سلول‌های سرطانی نمی‌توانند در غلظت‌های اکسیژن بالا زندگی کنند. درمان اوزون محیطی را ایجاد می‌کند که با اشباع خون از اکسیژن، رشد سلول‌های سرطانی و بقا را محدود می‌کند.
- درمان برخی بیماریهای پوستی: تزریق اوزون به صورت موضعی میتواند به پیشگیری از آکنه کمک کند. این روش همچنین می تواند برای درمان بیماریهای عفونی پوستی، پسوریازیس و بیماریهای آلرژیک مرتبط با پوست استفاده شود.
- درمان دیسک کمر و گردن: دردهای نوروپاتیک از جمله مواردی هستند که با استفاده از این روش بهبود پیدا میکنند.
در اوزون درمانی چه خدماتی ارائه میشود؟
علاوه بر مواردی که در قسمت قبل عنوان شد، اوزون درمانی یک روش سالم برای درمان بسیاری از بیماریهای اسکلتی، عضلانی و مفصلی است. در ایران نیز از روش اوزون تراپی برای درمان سیاتیک، دیسک کمر و سایر بیماریهای مربوط به مفاصل استفاده میشود. این کار باید در کلینیکهای معتبر انجام پذیرد تا در نهایت نتیجه مورد نظر حاصل شود. به این منظور گاز اوزون به صورت تخصصی درون بافت مورد نظر تزریق میشود و به این ترتیب میتوان درد را بهبود بخشید. میزان و غلظت اوزون مورد استفاده باید توسط پزشک معالج تعیین شود. در کلینیکهایی که از اوزون تراپی برای کاهش درد استفاده میکنند، خدمات دیگری نیز برای سایر بیماریها ارائه میشود که پس از مشورت با پزشک معالج میتوان از آنها بهره گرفت.
اثر اوزون درمانی بر عفونتها
در قسمت‌های قبل در مورد فواید اوزون تراپی در از بین بردن عفونتها مطالبی را عنوان کردیم. با توجه به اهمیت این مسئله در این قسمت سعی داریم تا بیشتر با اثرات اوزون تراپی بر درمان عفونتها آشنا شویم و مقایسه‌ای کلی در مورد این روش و استفاده از آنتی بیوتیک‌ها را شرح دهیم.
بیماریهای عفونی و ویروسی یک واقعیت جدانشدنی در زندگی انسان‌ها هستند. ما بریدگی، خراش، سرماخوردگی و آنفولانزا، ویروس‌های کرونا، و میکروب‌هایی مانند MRSA و C. diff (کلستریدیوم دیفیسیل) را در طول زندگی تجربه می‌کنیم. امروزه اغلب مردم تمایل دارند بدون استفاده از آنتی بیوتیک‌های معمولی با پاتوژن‌های مضر مبارزه کنند. وقتی اوزون را با آنتی بیوتیک‌ها مقایسه می‌کنیم، اوزون مزایای زیادی دارد. آسیب آنتی بیوتیک‌ها به فلور روده و میکروبیوم روده، دفاع بدن را به شدت به خطر می‌اندازد زیرا این دارو باکتریهای “خوب” روده را همراه با باکتریهای “بد” از بین میبرد. این امر موجب تشکیل عفونتهای ثانویه و مقاوم‌تر میشود؛ همچنین متابولیزه کردن دارو بر کبد تأثیر زیادی دارد. اوزون درمانی در این مواقع میتواند به عنوان یک روش جایگزین برای مقابله با ویروس و عفونتها مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال از این روش با موفقیت برای از بین بردن ویروس ابولا استفاده شده است.
نکات مهم در مورد اوزون درمانی
اوزون درمانی در حال حاضر به طور گسترده مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و خطراتی دارد. گاز اوزون دارای تعداد فرد اتم است که آن را ناپایدار می کند. اوپراتورها و مراقبان بهداشتی باید در هنگام استفاده از روش‌های اوزون درمانی احتیاط کنند. اوزون باید به مقدار مناسب و در جای درست استفاده شود و نباید استنشاق شود.
در سال 2019، FDA هشداری در مورد استنشاق اوزون منتشر کرد. طبق این گزارش، اوزون می تواند ریه ها را تحریک کند و باعث تجمع مایعی شود که تنفس را دشوار می‌کند. استفاده از ازن به صورت داخل وریدی، در دوزهای بالا و یا برای مدت طولانی خطرات قابل توجهی وجود دارد. لازم است تا سایر گزینه‌های درمانی را با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود در میان بگذارید تا به تعیین بهترین برنامه درمانی برای بهبود وضعیت شما کمک کند.
فواید و عوارض استفاده از اوزون درمانی
هر روش درمانی در کنار مزیت‌هایی که دارد، ممکن است عوارضی نیز به همراه داشته باشد. در وهله اول باید نظر پزشک را در مورد بهترین روش درمان مدنظر قرار داد. با دانستن این که اوزون تراپی چیست، در این قسمت به اختصار برخی از فواید و عوارضی را که ممکن است در طول اوزون تراپی تجربه کنید، بیان خواهیم کرد.
فواید اوزون تراپی
آثار ضد باکتری، ضد قارچی و ضد ویروسی: با گذشت زمان باکتری‌ها در برابر آنتی بیوتیک‌ها مقاوم شده‌اند. دانشمندان به طور مداوم به دنبال راه‌هایی برای پیشگیری و یافتن درمان‌های بهتر برای عفونتهای قارچی، ویروسی و باکتریایی هستند. مطالعات روی اوزون نشان داد که آنها حاوی لایه‌ای از خواص کنترل عفونت هستند.
بهبود سیستم ایمنی بدن: اوزون درمانی می تواند سیستم ایمنی بدن شما را برای مبارزه با عفونت بهبود ببخشد. التهاب میتواند منجر به عدم تعادل بین رادیکال‌های آزاد و آنتی اکسیدان‌ها در بدن شود که متخصصان سلامت از آن به عنوان استرس اکسیداتیو یاد میکنند. این نوع استرس که با درد و ناراحتی همراه است توسط اوزون بهبود می‌یابد.
ترمیم آسیب‌های بافت مغز: پس از سکته مغزی، مغز تا حدودی از تامین اکسیژن محروم میشود. بهترین اقدام برای کاهش آسیب، بازگرداندن اکسیژن در سریع‌ترین زمان ممکن است. مطالعه‌ای در سال 2012 نشان داد که ترکیبی از اکسیژن و گازهای اوزون که به بافت مغز عرضه میشود، نه تنها آسیب بیشتر را متوقف می‌کند، بلکه مغز را به حالت اولیه خود باز می‌گرداند.
کاهش خطر تکرار حملات قلبی: برای افرادی که از حملات قلبی رنج می‌برند، وقوع حمله قلبی برای بار دوم یا سوم غیر معمول نیست. شواهدی پیدا شده است که نشان می‌دهد، اوزون درمانی میتواند به طور قابل توجهی شانس تکرار حمله قلبی، ایجاد بافت مرده ناشی از کمبود اکسیژن یا ضربان قلب غیرطبیعی یا نامنظم را که به عنوان آریتمی پس از حمله قلبی نیز شناخته میشود، کاهش دهد.
مسکن درد: کمردرد یکی از شایع‌ترین دلایل مراجعه به پزشک است. متخصصان بهداشت دریافتند که خواص ضد التهابی درمان اوزون میتواند درد را در مبتلایان به کمردرد تسکین دهد.
عوارض اوزون تراپی
عوارض جانبی مرتبط با اوزون تراپی بسته به نوع درمانی که فرد تحت آن قرار می‌گیرد، میتواند متفاوت باشد. همان طور که در قسمت‌های قبل نیز عنوان کردیم، اوزن هرگز نباید تنفس شود. این گاز اگر وارد دهان، بینی یا چشم شود، میتواند موجب ایجاد سوزش و یا باعث سرفه، حالت تهوع، استفراغ یا سردرد شود. افرادی که تحت اوزون تراپی قرار می‌گیرند، گاهی اوقات واکنش هرکسایمر را تجربه میکنند. این واکنش میتواند باعث شود فرد علائمی شبیه آنفولانزا داشته باشد و در کوتاه مدت باعث بدتر شدن آنها شود.
هزینه‌های اوزون تراپی
یکی از سوالاتی که همواره برای بیماران در هنگام استفاده از خدمات اوزون درمانی مطرح میشود، هزینه مورد نیاز برای انجام این کار است. تخمین هزینه مورد نیاز برای اوزون تراپی ممکن است دشوار باشد زیرا درمان‌ها بر اساس وضعیت پزشکی هر فرد و مدت زمان درمان شخص به صورت جداگانه تعیین می‌شوند. شرکت‌های بیمه معمولا هزینه‌های اوزون تراپی را پوشش نمی‌دهند. برای اطلاع دقیق از قیمت اوزون تراپی بهتر است از طریق کلینیکهای مربوطه، تعداد جلسات مورد نیاز و هزینه را استعلام کنید
آیا اوزون تراپی بی‌خطر است؟
با توجه به مطالبی که عنوان شد، این دغدغه برای کاربران به وجود می‌آید که آیا اوزون درمانی روشی ایمن برای درمان است یا خیر؟ در پاسخ به این نگرانی باید عنوان کنیم هنگامی که از اوزون برای درمان‌های پزشکی استفاده میشود، گاز تولید شده هرگز استنشاق نمی‌شود و فقط در دوزهای درمانی دقیق تجویز میشود. به این ترتیب درمان یا استفاده از گاز اوزون یکی از ایمن‌ترین درمان‌های طب جایگزین است و به ندرت بیماران عوارض جانبی نامطلوب را تجربه میکنند. در یک مطالعه که در سال 1980 بر روی 600 درمانگر و 300,000 بیمار انجام شد، مشخص شد که کمتر از 0.5 درصد (40 نفر) از افراد عوارض جانبی در حین درمان با اوزون را تجربه کرده‌اند. ثابت شده است که درمان‌های دقیق ارائه شده در کلینیکهای اوزون تراپی یکی از ایمن‌ترین درمان‌های پزشکی موجود در طب جایگزین و سنتی هستند و تقریبا میتوان بدون نگرانی درمان را آغاز کرد. نکته مهم در این باره اطلاع از این است که اوزون تراپی چیست و چه زمانی باید انجام شود و پس از آن مراجعه به کلینیکهای معتبر و پزشکان مجرب است تا اوزون درمانی را به بهترین نحو انجام دهند.
کلام آخر
در این مطلب ما به سوال اوزون درمانی چیست و چه کاربردهایی دارد، پاسخ دادیم. در حقیقت اوزون شکلی از اکسیژن است که اگرچه استنشاق آن برای سلامتی مضر است، اما کاربردهای پزشکی فراوانی دارد و به عنوان یک درمان جایگزین در برخی از بیماریها مورد استفاده قرار می‌گیرد. اوزون تراپی میتواند برای درمان بیماریهای مزمن مانند بیماری لایم، قرار گرفتن در معرض کپک، بیماری خودایمنی و … استفاده شود. چیزی که در مورد این روش قابل توجه است، غیر تهاجمی، طبیعی و غیر سمی بودن آن است. اوزون را بسته به نوع عارضه، میتوان با روش‌های مختلف وارد بدن کرد. استفاده از این گاز به اکسیژن رسانی بیشتر در خون کمک می‌کند.
این روش سال‌هاست به طور ایمن مورد استفاده قرار می‌گیرد، سلامت بسیاری را به افراد بازگردانده است، اما اوزون نیاز به استفاده دقیق و توسط متخصصان دارد؛ چرا که بو یا استنشاق آن ممکن است برای انسان خطراتی را به همراه داشته باشد. زمانی که اوزون تراپی توسط افراد خبره که مدت زمان و نحوه استفاده را می‌دانند انجام شود، میتوان نتایج مطلوب را از درمان به دست آورد.