آبسه دندان و لثه
حتما تا به حال در مورد آبسه دندان یا آبسه لثه شنیدهاید. این یک وضعیت ناخوشایند است که ممکن است مشکلاتی را برای فرد به وجود آورد. آبسه معمولا توسط یک عفونت باکتریایی ایجاد میشود و میتواند افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد. با توجه به این که افراد بسیاری از این عارضه رنج میبرند، بد نیست تا در مورد این مشکل دهانی بیشتر صحبت کنیم. در ادامه این مقاله در مورد آبسه دندان، دلایل بروز و عوارض آن صحبت خواهیم کرد.
آبسه دندان چیست؟
آبسه دندان برآمدگی ناشی از چرک است که در اثر عفونت باکتریایی ایجاد میشود. این عارضه ممکن است در نواحی مختلف نزدیک دندان رخ دهد. باکتریها در پلاک، غذا، بزاق و … وجود دارند که به دیواره دهان و لثه میچسبند و به آنها آسیب میرسانند. اگر پلاکهای تشکیل شده با مسواک زدن منظم و صحیح تمیز نشوند، ممکن است باکتری در داخل بافت نرم دهان پخش شود و منجر به بروز آبسه دندان و لثه شود. به طور کلی دو نوع آبسه وجود دارد:
- پری آپیکال: این نوع معمولا در نوک ریشه اتفاق میافتد و معمولا به دلیل حفره درمان نشده یا آسیبهای وارده به دندان اتفاق میافتد. عفونت ناشی از التهاب در این نواحی میتواند منجر به بروز آبسه شود.
- پریودنتال: این نوع در گوشه لثه و در کنار ریشه اتفاق میافتد و به آن آبسه لثه گفته میشود.
علائم و نشانههای آبسه دندان و لثه
به طور کلی علائم مختلفی وجود دارد که نشان میدهد شما با یک عفونت باکتریایی سروکار دارید. برخی از علائم این عارضه عبارتند از:
- درد شدید و ضربان دار در ناحیه دندان که میتواند به سایر نقاط از جمله فک، گوش، گونه و یا گردن سرایت کند.
- ایجاد درد با مصرف خوراکیهای گرم و سرد.
- تورم در صورت
- درد در غدد لنفاوی و متورم شدن آنها
- بوی بد دهان
- احساس مزه و بوی بد در دهان به دلیل پارگی ناحیه دارای عفونت
- درد در زمان جویدن
- تب
عوامل موثر در بروز آبسه دندان و لثه
اگر چه همه افراد ممکن است در طول زندگی خود عفونت در دهان را تجربه کنند، اما عواملی وجود دارد که ممکن است امکان بروز این عفونتها را چند برابر کند.
- دود: احتمال بروز عفونت دندان در افرادی که سیگار میکشند، دو برابر افراد غیرسیگاری است.
- بهداشت ضعیف: مسواک زدن منظم، نخ کشیدن و تمیز کردن مرتب دهان باعث کاهش باکتریها میشود.
- سیستم ایمنی ضعیف: برخی از بیماریها میتوانند بدن را در مقابله با باکتریها ضعیف کنند.
- پوسیدگی: در صورت وجود پوسیدگی ممکن است آبسه دندان ایجاد شود. همچنین این مشکل ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که دندان شکسته شود، کنده شود یا به روشهای دیگر آسیب ببیند. سوراخ ایجاد شده به باکتریها اجازه میدهد تا قسمت پالپ را آلوده کنند. عفونت ممکن است از ریشه به استخوانهای نگهدارنده سرایت کند.
- بیماری لثه (پریودنتیت): این بیماری شامل عفونت و التهاب بافتهای اطراف دندان است. با پیشرفت بیماری، باکتریها به بافتهای عمیق تری دسترسی پیدا میکنند.
تشخیص آبسه دندان و لثه
معمولا برای تشخیص بهتر دندانپزشک در ابتدا به صورت حضوری وضعیت دهان شما را از نظر بروز یا عدم بروز عفونتها بررسی میکند. وقتی دندانپزشک به دندان ضربه میزند ممکن است درد داشته باشد. گاز گرفتن یا محکم بستن دهان نیز درد را افزایش میدهد. لثههای شما ممکن است متورم و قرمز شده باشد و چرک را تخلیه کند. عکس OPG و سایر آزمایشات میتواند به متخصص شما کمک کند تا تشخیص دهد علت بروز مشکل چیست.
عوارض آبسه لثه و دندان
در صورتی که برای درمان به موقع اقدام نشود، عفونت میتواند به استخوان فک، بافتهای نرم صورت و گردن و فراتر از آن سرایت کند. در موارد بسیار نادر، عفونت میتواند به قلب (اندوکاردیت) و مغز (مننژیت باکتریایی) برسد. بنابراین بهتر است که در اسرع وقت برای درمان این عارضه اقدام کرد تا هم از درد جلوگیری کرد و هم از پیشرفت عفونت جلوگیری به عمل آورد.
درمان آبسه دندان
اهداف درمان از بین بردن عفونت و جلوگیری از عوارض است. برخی از گزینههای پیش رو عبارتند از:
- برش و تخلیه: به عنوان درمان فوری آبسه دندان دندانپزشک شما یک برش کوچک (برش) در آن ایجاد میکند تا چرک را تخلیه کند.
- کانال ریشه: این گزینه به از بین بردن عفونت و نجات دندان شما کمک میکند. این روش متداول پالپ داخلی عفونی را برداشته و فضا را با مواد پر میکند تا از عفونت دیگری جلوگیری کند.
- کشیدن: گاهی اوقات نمی توان عصب کشی نتیجه بخش نیست و ممکن است دندانپزشک شما نیاز به کشیدن دندان داشته باشد تا چرک از حفره خارج شود.
- آنتی بیوتیک برای آبسه دندان: اگر عفونت محدود به ناحیه آبسه لثه باشد ممکن است آنتی بیوتیک تجویز شود. اما گاهی اوقات دندانپزشک شما ممکن است آنها را برای کمک به درمان شما توصیه کند. مهم است بدانید که اگرچه داروی آبسه دندان ممکن است به مبارزه با باکتریهای باقیمانده کمک کند، اما از عامل عفونت که دندان آسیبدیده است خلاص نمیشود.
درمان خانگی آبسه دندان و لثه
در این قسمت برخی از گزینههای درمان خانگی را عنوان میکنیم که میتوانید به عنوان درمان فوری آبسه دندان و ورم صورت از آنها استفاده کنید. البته بهترین گزینه مراجعه به بهترین دندانپزشک در تهران است که نباید از آن غافل شوید.
- آب نمک: شستشوی دهان با آب نمک یک گزینه آسان و مقرون به صرفه برای تسکین موقت دندان آبسه شما است. همچنین میتواند باعث بهبود زخم و سلامت لثهها شود.
- جوش شیرین: یکی دیگر از گزینههای مقرون به صرفه برای درمان دندان آبسه است. حتی ممکن است قبلاً مقداری در کابینت آشپزخانه خود داشته باشید.
- روغن پونه کوهی: روغن پونه کوهی یک آنتی باکتریال و آنتی اکسیدان است که ممکن است به کاهش تورم و درد ناشی از آبسه کمک کند.
- کمپرس سرد: کمپرس سرد به کاهش درد و تورم کمک میکند.
- تخلیه آبسه دندان در خانه: این کار ممکن است باعث عفونت بیشتر شود اما شما میتوانید با مشورت پزشک نحوه تخلیه آبسه دندان در خانه را آموزش ببینید.
سوالات متداول آبسه دندان
آیا آبسه لثه اورژانسی است؟ بله. اگر آبسه دندان دارید، باید فورا به دنبال درمان باشید. این عارضه در صورت عدم درمان، میتواند منجر به عفونت شود که در بدن منتشر میشود و عوارض جدی و حتی تهدید کننده زندگی ایجاد میکند.
آیا آبسه لثه سرطانی است؟ یک توده مداوم روی لثه نیاز به ارزیابی حرفه ای دارد. از آنجایی که هرگونه توده غیرطبیعی در دهان میتواند سرطانی باشد، این تودهها باید بدون تاخیر توسط متخصص دندانپزشکی بررسی شوند.
آیا آنتی بیوتیکها عفونت دهان را پاک میکنند؟ بیماریهای لثه مانند پریودنتیت یا التهاب لثه را میتوان با آنتی بیوتیکها درمان کرد، اگرچه آنها به عنوان تنها درمان توصیه نمی شوند.
قرص آبسه دندان چیست؟ آنتی بیوتیکها مانند آموکسی سیلین در این شرایط میتواند مفید باشد.
آیا میتوانید سالها آبسه دندان داشته باشید؟ بله. در صورت عدم درمان میتوانند ماهها و حتی سالها ادامه داشته باشند.
سخن آخر
آبسه دندان و لثه یکی از عوارض ناخوشایندی است که ممکن است در پی عفونت ایجاد شود. شما میتوانید با رعایت برخی نکات آن را درمان کنید و از عوارض جدیتر جلوگیری کنید. شما می توانید از مشاوره رایگان مجموعه الو پزشک و دکتر گویا نیز استفاده کنید.